AKSARA MURDA
PERTEMUAN 1
A.
KOMPETENSI DASAR
3.6 Memahami
kaidah penulisan teks berupa
kalimat sederhana dengan aksara
Jawa./ carakan Madhurâ.
4.6 Membaca
dan menulis kalimat sederhana dengan aksara Jawa/carakan
Madhura.
B.
TUJUAN
Setelah membaca atau
mendengarkan teks aksara Jawa, siswa dapat
1. mengidentifikasi aksara Jawa dengan tepat
2. Mengindentifikasi penulisan
teks kalimat sederhana
aksara Jawa yang mengandung sandhangan dengan teliti.
3. Mengindentifikasi penulisan
teks kalimat sederhana
aksara Jawa yang mengandung pasangan dengan cermat.
C. RINGKASAN MATERI
?an tukusept ai= [to[ko.
?budi nulisSurtK=[goknC[n ai= surby.
AKSARA JAWA (DENTAWYANJANA) LAN PASANGANE
Aksara jawa
utawa sing diarani Hanacaraka iku salah sijine aksara tradisional kang ana ing
pulo Jawa. Aksara Jawa iki digunakake ing sastra utawa tulisan sedina-dina
masyarakat Jawa. Nalika arep maca utawa nulis aksara Jawa, awake kudu
mangerteni dhisik aksara Jawa iku ana apa wae. Aksara Jawa utawa sing diarani aksara
Dentawyanjana uga diarani Carakan iku cacahe ana 20 kaya ing ngisor iki.
Ha = a |
Na = n |
Ca = c |
Ra = r |
Ka = k |
Da = f |
Ta = t |
Sa = s |
Wa = w |
La = l |
Pa = p |
Dha = d |
Ja = j |
Ya = y |
Nya = v |
Ma = m |
Ga = g |
Ba = b |
Tha = q |
Nga = z |
Tuladha
Ø Maca mc
Ø Lara lr
Ø Hawa aw
Ø Bapa bp
SANDHANGAN
Sakwise
nyinaoni babagan aksara Dentawyanjana kang cacahe ana 20 iku, uga perlu
mangerteni babagan sandhangan. Sandhangan iki digunakake kanggo nulis aksara
Dentawyanjana kang muni swara liyane. Sandhangan sing bakal disinaoni saiki ana 2, yaiku
sandhangan swara lan sandhangan
panyigeg wanda.
SANDHANGAN SWARA
Sandhangan
swara iki digunake kanggo nulis aksara jawa kang unine sakliyane a.
sandhangan swara iki cacahe ana 5, yaiku , i, u, ê, e,
lan o.
Jenenge |
Wujude |
Unine |
Tuldhane |
Wulu |
……….i |
i |
Mili = mili Pari = pri |
Suku |
……….u |
u |
Buku = buku Palu = plu |
Pepet |
……….e |
ê |
Lemu
= pemu Teka = tek |
Taling |
[……… |
e |
Lele =[l[l Sate = s[t |
Taling tarung |
[…….o |
o |
Soto = [so[to Loma = [lom |
SANDHANGAN PANYIGEG WANDA
Sigeg iku tegese
mati tumrape aksara
(huruf), dadi sandhangan panyigeg wanda
yaiku sandhangan kang
digunakake kanggo ngganteni
aksara sigeg (huruf mati). Aksara sigeg (huruf mati) kang diganteni nganggo
sandhangan iki ana telu, yaiku: h,
r, lan ng.
Jenenge |
Wujude |
Kanggo sigeg/paten |
Tuldhane |
Wigyan |
……h |
h |
Gajah = gjh Omah = [aomh |
Layar |
……./ |
r |
Mekar = mek/ Pasar = ps/ |
Cecak |
……= |
ng |
Peteng = pete= lanang= ln= |
Pangku/pangkon |
……\ |
Sakliyane paten h, r, lan ng.
Paten manggon ing pungkasan |
Nangis = nzis\ Mangan = mzn\
|
Pasangan
Saben-saben aksaa Dentawyanjan kang caahe ana 20 iku duweni pasangan
dhew-dhewe. Pasangan iki dignakake kanggo nulis aksara Jawa kang sigeg/paten sakliyane
h, r, lan ng. Pasangan
iki manggon ana ing tengahe tembung utawa tengahe ukara.
Ha = …..H |
Na = …..N |
Ca = …..C |
Ra = …..R |
Ka = …..K |
Da =…..fF |
Ta = …..T |
Sa = …..S |
Wa = …..W |
La = …..L |
Pa = …..P |
Dha = …..D |
Ja = …..J |
Ya = …..Y |
Nya = …..V |
Ma = …..M |
Ga = …..G |
Ba = …..B |
Tha = …..Q |
Nga = …..Z |
Tuladha
Ø Mangan kacang mznKc=
Pasangan ka
Ø Nulis layang nulisLy=
Pasangan la
Pasangan iku
ditulis sakwise aksara kang paten.
SANDHANGAN WYANJANA
Sandhangan wyanjana
iku ana telu.
Wujud, jeneng, lan
gunane ing sajroning tembung kaya pratelan ngisor iki.
Jenenge |
Wujude |
Gunane |
Tuldhane |
Cakra |
……] |
Kanggo sesulih/
gantine r (ra) |
Krasa = k]s Kringet = k]izet\ Krungu = k(zu Kreta = [k]t
Kroco = [k]o[co
|
Comments
Post a Comment